dimanche 30 juillet 2017

MÔI MA MBÉNGE MALÉP


MÔI MA MBÉNGE MALÉP

 

1)         Lipobi = hala a yé homa malép ma nkuli ni ngui.

2)         Masulna ma lép

3)         Mbaa lép

4)         Ndip

5)         Ngwañ lép

6)         Ño lép

7)         Nwel lép

8)         Nwii lom

 

 

Yaônde, 13 njéba 2017

   Nkam Pondi Pondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com

 

MINTÉN MI MALÉP


MINTÉN MI MALÉP

 

1)         Hiléléba

2)         Lingen

3)         Lipôô

4)         Lom

5)         Sesep = sehep

6)         Tataba

7)         Titimba

8)         Tuye

 

Yaônde, 13 njéba 2017

   Nkam Pondi Pondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com

MÔI MA BIOMB


MÔI MA BIOMB

 

1-  Bikeket

2-  Bikungi

3-  Bômlikôt (ba nje bé nye)

4-  Dinyet

5-  Minkôñ

6-  Minlongo

7-  Ngindbataa (ba nje bé nye)

8-  Ngoñoo (ba nje bé yo)

9-  Nwañ

10-     Omb njéé (ba nje bé yo)

11-     Siklogo

12-     Tede (ba nje bé nye)

 

 

YAÔNDE, 11 njéba 2017

        Nkam Pondi Pondi

http : //antoinepondipondi.blogspot.com

 

LIKIL HI KOKOK



 

Ingéda i bet ba nyi mam ba mbénge njelek yoñ, ba ntehe le we nyen u nke bé kikii i nsômbla, u nyi bé bok mam moñ, hanyen ba ñep we le kil hi kokok.

 

         Ngim dikuu di moni kikii bo fonds monétaire international, di nke biloñ bi Afrika, biloñ bipe kikii loñ i Grékia, loñ i Argentine i ke bisu i téé likot masangô biloñ bi mpa bé ño inyuule biloñ bi ,bi nla habé saa i moni ba nkôle tole i nkus ba nsomb. Hala a nla lôl le biloñ bi, bi nsômb nkus biloñ bipe i lel i nkus ba nuñle bini biloñ bipe. Biloñ bi, bi hôya le :kul nye hikii mut a kéhnege bot i ntel wé. Hala a nla ki lôl le ngim loñ i ñôô bé bisélél gwé, i mbañ bé bee gwé, i nsal bé bijek gwé, i nyo bé maog mé ndi ki Hilôlômbi a bi ti man mee mbén bisu i ngéda bôt ba kôba ba bé nyodi i Ngog Lituba le: a man mee, u je bañ bijek, u nyo bañ maog ma loñ i ñane we, tigale u yila nkol u loñ i. Ibale bo u ñôô bé bisélél gwoñ, u mbañ bé bee gwoñ, u nsal bé bijek gwoñ ndi, u nyo maog ma biloñ bipe wa ba nkol u loñ i pe. Hala a yé nlélém inyuu ngim loñ, ngim litén, ngim ndap bôt i ke bisu. Inyuu hala nyen ngomin a nla habé saa babôñôl bé inyuule a mbep gwélél moni mi loñ, a nsomb i ngwom bi tabé nseñ inyuu bon ba loñ, a nsal ni oñ ngim gwom bi njubus bé nye moni mi nsômbla inyuu mahol ma loñ. Hanyen u nok le loñ i njôp i koñ i lôla.

 

         Likil hi kokok hala wee liyi bok mam ma likot masangô ma ngim loñ.

 


Yaônde, 03 njéba 2017
Nkam PONDI PONDI
http://antoinepondipondi.blogspot.com
 
 


LIHAA


LIHAA

        Di nla kobol i bug ini ni kal le hala a yé bôt ba nlôl matjél mada. Hala wee bôt ba nlôl ndap yada. Jon mut a gwé lihaa i pes isañ ni i pes nyañ. Jon u nog le, mut a nyég bé liwo li nlal isañ, i ke li nlal nyañ. Inyuu i boñ le lihaa li kee ni bisu nyen u nog le, isoñ a yég, yag we u yég. Hala we hikii man mee a nlama bii to biiba le a wo bañ likondo li bebee tole a téé nlondog le, me nwo nso tole me mbélél mbog. Hémle i bôt ba kôba i niiga bés le i bôt ba nwo ni i bôt ba yé i niñ ba nôgla ikété ngim mangand.

 

Yaônde, 16 kondoñ 2011

                                                        Nkam PONDI PONDI
http://antoinepondipondi.blogspot.com

NWA MBOMBOG


NWA MBOMBOG

 

         Ba nyil nwa mbombog le a bi kap matuk. Hala wee i kel ba bé sayap nlôm mbombog, a bé a téé ikegi yé. Matuk mana ma mboñ le a ta ha bé kikii bana bôdaa ba pe. Loñ i nyi le nyen a yé i pañ mbombog. I yokel ki nu ba nsayap mbombog, nwa a nhaba nhundul. I man mana mo imaa ma mboñ le mut a toñ bañ le mbus ño i nwa mbombog i tis isi to nañ le a bédi nye i ngii, wee a mbegee i jéé.

 

        I nwa nunu nyen a yé kindad. Hala wee ibale u nlo i tehe mbombog ndi ba kal we lea ta bé, nwet u nlama yis malo moñ a yé kindag.

 

I nwet we ni nye ni ke i kop likañ nyen a nyi bikila.

 

 

Yaônde, 12 biôôm 2016

Nkam Pondi Pondi

http:/antoinepondipondi.blogspot.com
 

LÉK


LÉK

 

 

Di nla kobol i buk ini le lék ni kal le hala a yé ngui hiañngaa to hié bi mpémés.

 

Di nla ki kobol i buk ini le lék ni kal le hala a yé libim li ngap to libim li lihep li yé ngim homa.Hala a nlôl i ngwéé bitutunga bi nke. Inyuu hala nyen ingéda u mbép libam ni hama, i homa u mbibil, u nok nye a nlék.Hala a ñunda we libak li lék. Hala wee u ôt libim li lék li yé ha. Ingéda mut a nkon lihep, nyuu yé i nlék ingéda u ntihba nye. U nlama yoñ lék i mut.Hala a yé nlélém ingéda u ntihba i hiobi ini le linyuma.A nti we ngui linyuma.Kii i nyuu linyuma i nti ngui linyuma? Ibale u nyoñ nkôô mamuna ni nkôô i zinc, hala a nti we ngog linyuma.I ngog linyuma ini yon i mboñ le lambe i nloñ, le nkuu mahop i mpot i ke bisu. Yom i nla suune lék i yé malép, matai i ke bisu. Jon u nok le: u yé u lék, u la hinoo.

 

 

Yaônde, 27dipos 2016

                                                              Nkam Pondi Pondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com


 

 

 

SESEMA INYUU BÉBA


SESEMA INYUU BÉBA

 

Ingéda mam ma ntagbe longe i ngand mbog, mbombog a bé a ôm mbom yé bisu bi ño i ntômba. I bôt ba ngwel ntômba i bé i témb ni mbus ndi to i nkwo isi le i mal wo. Hanyen mbombog a béé a kal loñ le jega. Ndi to njee bé nyen a bé je i ntomba ini.Ba bé ba mal je. Bambombog ba bé ba sayap litén le nsañ i ba, le ndutu i ba bañ, le mahol ni mahol, maséé ni maséé. Bambombog ba bé bôdôl bisai gwap haana le : « makeñ ma lisee ma helek matjee ; loñ i neebe le matjee ».  

I ntômba i nwo, i yé sesema inyuu béba, i i yé inyuu loñ. Mbom ini mbombog a ñôm bisu bi ño i ntômba, i yé i pahal ki bibôñôl bibe bi bon ba loñ gwobisôna ingii yé. Ndi a lôôs gwo ño i ntômba. Ntômba i ya begee bibôñôl gwap bibe gwobisôna i ngii yé. Hala a bé bôña i ngim hilo hi mbôm nwéhél i kel Ngand mbog. Hala a yé litéñ inyuu bon ba mee mba ni mba inyuu bibéba gwap gwobisôna. Ni bôt ba kôba ba bé yônôs matéak ma Hilôlômbi, ni tééda ki matéñ ma Hilôlômbi le ba hiumul ikété yap. Bôt ba kôba ba bé yi le Hilôlômbi nyen a bi tohol bo i gwét bi bi juba i ngog lituba ni i bôt ba bé gwés le, bôt ba kôba ba jôp i base i baôm mbom isi

 

Yaônde, 10 biôôm 2016

                                                     Nkam Pondi Pondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com



                  

SOÑNDA


SOÑNDA

 

Hala a yé le u ntibil yoñ ngéda inyuu i ôt mahoñol i ngim jam. Inyuu i boñ i jam lini, u nlama ba ñwee, u nlama wan, u nlama bénge, u nlama nigil, u nlama hek ndi to u nti mahoñol moñ.

 

U nlama ki ba mut a nyi gwel nyemede inyuu i yi bénge libag joñ wemede ni maboñog moñ. Inyuu hala nyen, wa bana longe soñnda. I yom i, yon ya boñ we le, u yi ngembee mam. U yi ni le, ngui biyi i nlôl bé maliga ma biyi ndi miñañ mi biyi, i neebe bôt ba neebe biyi bini ni libag li, biyi bi nkiha ni niñ i bôt. Jon sañ yon i mboñ mut le a ba maséé i niñ a niñ i nkoñ isi.

 

 Ndi inyuu i bana soñnda, u nlama ba mut a gwé mbôm minkañ mi yé isi, hala nyen a hôla we i yi mbog kôba ni kwañ. Ni ha, wa nwas biyôglô bi mam, u yila ngwélés maboñog moñ ni lipodog joñ. Wa yi i mbog u nke, wa yi i yom u ntoñ, wa yi i yom u nlama boñ. Mu i njel yoñ nyen wa sôk batbat lee, b’a niñ i ngwé ngim nseñ noñnaga ni binoode bi mam u ntehe? A ô, he nyoo bé. Jon u nlama toñ i niñ ni makénd. U nlama niñ ni pék.

 

Yaônde, 24 kondoñ 2006

                                                                       Nkam Pondi Pondi

                                                                       http://antoinepondipondi.blogspot.com