LIKENGE LI MIS LI TA BÉ I
MBOG
Di nla kobol
likenge li mis ni kal le hala wee liyi
boñ jam li li mbôña i mbamba, li mbat bé ngim bitek. Hala wee mut
likenge a nhel bé ndi hala a tabé maliga inyuule mbombog a nigil, ndi ba nsayap
nye jon likenge li jis li ta bé yak mbombog.
Di nla kobol li ta bé ni kal le hala wee mbén i nsônga i
boñ ngim jam.
Di nla kobol i buk
ini le mbog ni kal le i nlôl i buk ini le bok, hala wee kôhle, wee litééda
longe, hala wee liôt mahoñol longe liôdôg. Mbog i yé jimb li bambombog, mbog i
yé ngéda (mbog kôba ni kwañ) mbog i yé
loñ (mbog Basaa, mbog Bati , Mbog Mpôô i ke bisu), mbog i yé mbañ, mbog i yé
miñañ, yigil, matunga, likot masangô, minsongi, base, matibla, nson i ke bisu.Mbog
i nyibil bilap hala wee mam ma sôli.
Mbombog a bi kôs ndômbôl libai
hala a yé lo kôba. Di nla kobol i buk ini le libai
ni kal le hala a yé ti bôt. Di nla ki kobol i buk ini le libai ni kal le
hala a yé woo mut
a mbép we. Libai li
mbog a yé tel i sôk i mbombog. Libai li
mbog hala a yé mam mbombog a mboñ i mbamba, a nsolop bé, hala a yé yom i
maliga. Mbombog nyen a nkan mbégdé. Mbombog nyen
a mpôdôs loñ yé ni maloñ ma kôdi. Ibale bo u ta bé mbombog, u boñ bañ nson u
mbombog. Ibale bo u ta bé ñuum, u boñ bañ nson u ñuum. Ibale bo u ta bé ngéngé,
u boñ bañ nson u ngéngé. Ibale u ta
bé kokoa u boñ bañ nson u kokoa i ke
bisu. Jon u nok le: mimañ ni mimañ mi
nlôgna bé. Hala wee
mbog i nyubda ibale bo mut a nsal nson u
ta bé i wéé. I yom man mee a nlama boñ hikii kel yon ba nsébél le mbog. Inyuu hala nyen u nok le: Mbog dinoo di moo. U nogok ki le : ba nol bé mbog
. Hala wee i mbog mee, hikii mut a gwé i
yéé tel. Jon hikii
mut a nlama ba maséé ni tel yéé. Hikii mut a nlama ba maséé i nyôs nyuu i nson a nsal noñnaga ni tel yéé tigale lép u ke nkoda tole nlôm ñyéé man a yé mak. Mbombog a yé mut a mmeya a mbog
mam le ma kee longe. I mam ma ma yé hop, malok, biyihne, bijek, disi, mbod,
nteba, mbén, môi di ñoba, base, mahôla, mahôl i ke bisu le litén li mee li yin
bañ. U nla bé tjél tel mbombog ibale u nla bok jam i ti wee u nkaa mbog. U gwé
kunde i pot mbog, i pééna biyi.
Kii i ñôbôs mbog? Kii i ñôbôs ane?
Mbombog a yé mut Hilôlômbi a nsébél yak we u nôgda le i jam li u nla boñ
jo. Bañ wee yom u ñôô, i nyila ndémbél jam. Bañ i loo laa? Njee a bi ôô yo? A
bana man? I ba i mbee nwi? Ba mpohol mut le nyen a nla yi boñ jam. A noñok
bambombog. A emblege bo. A jéhag bo. U gwal man u noñ nyuu. Noñ nyuu i ta bé
pes yada. Mbombog a nlama bog mam ma len. Mbog
i yé makwo ma ñyéé, mbog i kwog, mbog i nyodag. Nkaa mbog a gwé libai li
mbog le a nkan mbégdé. A ntoñol manoñ hala wee miñañ. Mbog bisu i mbog i yé
kila matjél. Ngéda u nléba mut le a nsét ô nyen u njubus i yigil. Kiñe i kil Tang Samnik man ndôg Ngônd
manjañ. Kôdi i béé pééna, i nwet a nla om bôt i njok inyuule Nkana a bé
héya kiñe ibale bo nson wé u nlémél bé Nkana.
Mbombog a nkek.
Yom u nlama tééda, yo ini le, i mbog hikii mut a gwé i wé nson.
Masoda ni nu a nkil hi kokok.
Yaônde, 08 matumb 2015
Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi.blogspot.com
