dimanche 28 juillet 2013


Libadô li mbus ibaa( la double face)

Libadô li mbus ibaa
Mut libadô li mbus ibaa u nyi bé kikii u nla yoñ nye. Hala a yé nlélém jam inyuu Nkana minanga nu a bi neebe ane lingwañ li wim ni i njel ini le i Nkana nunu a mbép woo i tôl le mut a nlama ba ngwélés, ane i mahisna i nlama mal, ane makiñ yon i nlama ba i ke bisu.
A we nu u ngwés yi maliga, u yi le pot ni boñ mam ma imaa. Nkana nunu a nkal le hémle i yé jam li mut nyen a neebe le Nhindô mut i kôli ndigi ba nkol wéé, le banga base i yé ndigi base yéé, Nhindô i gwé bé ngim base i ke bisu. I loñ i Bakana yomede, i bôt ba gwé ane lingwañ li wim, ba nyan i bôt ba nsélél lébla, i bôt ba nsal i iñngin, i bôt ba nsal nwom i ke bisu. Inyuu yap lingwélés li yé ndigi inyuu yap. Jon ba nhoñol le ba yé mintebag mi bôt i pes i base yap ni i pes i loñ yap. Jon kunde i ta bé jam li bôt bobasôna ba nkoñ isi. Bon ba kôli i ane Minhindô mi mi gwé bé minkoñ ni i tjé bo i jôi li Nyambe wap.
I mam ma mboñ le bôt ba yi le Nkana a yé libadô li mbus ibaa, li bisu li yé nyéiha i loñ i Numpubi Domingue, li yôhne ibaa ndôñ mahéñha i sôñ biôôm i loñ i Rusland. I mam mana ma mboñ le ane i lingwañ li wip i jôp i koñ i lôla inyuu jam li minkol mi Minhindô, i mbus i pôgôs lijéle li ane mahisna i Nkana minanga. Nkana a nyeli. I loñ i Jamaik, Ngisi ba bé ane nkol Nhindô le i nyee i nyo i nkol Nhindô mpe i mbôk mbén. I mbus ba bé kôñôô i nyo ini inyuu ngeñ ina tole ngeñ i tan. Ngisi ba bé tehe le bon ba Irland ni bon ba India i Amérika ba ta bé bôt ba binam. I loñ i Amérika, baudu ba sukulu ba béé le ba ti bo ngim kel noi inyuu i bénge kikii Bakana ba nol Minhindô mi yé minkol wap ngi njom. Kaat yada i bi pam i tison ini le Bôston i nwi 1913, ño bug i bé le mbagi i tjé Minhindô.
Nkana yom a nyéñ nseñ wéé le u nhelba i base yé, u yila wang mut, le u yôm ni i njel ini le u nyan mbog yoñ, u nyi habé le ta a kal me le, u mbôdôl je bijek gwé ni nyo maog ma Nkana, u mbôdôl nuñlene biték gwoñ mut a ta bé man mee, munlôm a mbôdôl haba mbot mudaa yak mudaa a mbôdôl haba mbot munlôm, hala wee munlôm a mbôdôl bii munlôm, mudaa a mbôdôl bii mudaa i ke bisu. Nhindô i mbôdôl oo maisañ ni nol nye inyuu i yônôs ngôñ Nkana nu a nyila Nwet wé. Nhindô i ngwés nigle Nkana ndi ki nigle nigle a bôk njok kôô.
B’a inyuu hala nyen ngim bôt i nkal ni tila le ane lingwañ li wim i yé ane bilembe ni ane bôt ba tjom ?
Yaônde, 23 hilônde 2013
Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi.blogspot.com 








 LEM LON ( LES RITUELS)
  



Kii i yé likwo yee ?(QU'EST CE QUE L'ENTENTE PARFAITE ?)

BIKUS ( LES RITES DU VEUVAGE)


B'A LINOGLA BIBUG LI YE NDIGI NGIM SELEL ? ( LE LANGAGE N'EST IL QU'UN OUTIL ? )