dimanche 30 juin 2013

NDÔG  LEM ( le clan ndôg lém)
LÔG NGÔND( le clan lôg ngônd)
LÔG KAT( le clan lôg kat)
NYAMBON( le clan nyambôn )
BILONGE BI MAM BI LIKUBE( les vertus de la banane douce)

BIKUS



BIKUS

          Di nla kobol i bug ini ni kal le hala a yé libak li mut a yé maéya ma nwa tole ma nlôm.
         Ingéda mudaa a mbôdôp, ba nha nye môa (kai i) maôô tigale a nok nlôm a nsébél nye. Ingéda a mpam malep ba nhéya nye môa. Ingéda a njôp bikus a gwé môa maôô ni lingénd li biték i mbaa maôô le a nok bañ nlôm a nsébél nye tigale a kwo ndok. Ingéda a mal dilo bôô,ba ntémna nye i lép inyuu matibla. Ba njôwa lingénd li biték. Ba njôwa jo. Ba pañal(bee bi). Pañal i yé libui. Ba mbé pañal maôô. I mam mana ma mbôña i mbaa lép. Ba yé ba mal ba témb i mbai. Ba lamb bijek. Ba mpémés nye bikus. Hanano yig mudaa i nla pôôna likôndô ni munlôm.
        Mudaa a mbôdôp nlôm to dilo bôô. I mbus ba nkena nye i lép. Biyig bi bôdaa bon bi nugus nye (matibla ma). I mudaa nunu a ñog ndugi hobi.Nyoo nyen ingéda a mal, a mpam bikus ingéda a ntémb i mbai. Ba mpémés nye bikus. Ba nlamb hobi a nlona ni ngandag bijek. Malok ma yé.
        Bôlôm ba njôp bikus ndi hala a ta bé énlag.

                                                       Yaônde, 08 hilônde 2013
                                                                  Nkam PONDI PONDI
                                                       http://antoinepondipondi.blogspot.com

Tjél



Tjél
Di nla kobol i bog ini ni kal le hala a yé ngi neebe ngim jam tole ngim yom i mbéda. Jon u nok le : mut a ntjél bé gwém u nkil wé kôkôa. Hala wee u tjélék bañ jam ngéda ba ngwélél jo yo ngi pam. Inyuu hala nyen u yé u yi jam tole u ntehe i jom i, nyen u nla tjél i jam li tole i yom i. Jon u nok le : mut a ntjilil bé nwa bijek i ndap. Ingéda u mal yi le i jam lini li yé béba tole i yom ini i yé béba hanyen u nla tjél i jam li tole i yom i.
Mut a kôli i tjél jam to yom i nkiha bé ni mbog yé to mayi ma mbog yé. Hala wee u nlama ôm makôô isi le jam u ntjél tole i yom u ntjél i kuuna bañ we, i yilis bañ we wañ mut, nkol mut, jôñ mut i ke bisu. Ndi mut a nlama bé hôya le : ba nlébél bé mbog liyot. Hala wee hiun hi nlama bé nyuge mut i tjél jam to yom nye ngi tibil toñol jo. Ndi yoñ yihe le ibale u ntjél jam to yom, u bénge habañ jo tigale hala a yihla we yanga mut. Jon u nok le: u tjél, u mbunge habé ngwo.

Yaônde, 27 mpuye 2013
Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi.blogspot.com


Kii i yé likwo yee ?

Mbeg i yé ngandag mintéñ. Mut a nla kwo nyetama kikii mut a nla kwo ni bôt bape. Jon likwo yéé hala wee we ni ngim bôt ni nôgla i pot ngim jam, i gwel ngim jam i ke bisu i nya i yéle mut nyekinye a ntémb habé ni mbus. I nya i yéle ni nneebe i nyodi ngem yada inyuu i boñ i  jam ni nkit lôñ. Hala a nkobla ki le ni nneebe le sém nyen a yé mbôgna. Jon béé bobasôna ni nyi le li lam li pam mu, na bana matam béé bobasôna. Li be li pam mu hala a ba a mbénge ki hikii wada.  Mut to wada a pei bé.
Inyuu hala nyen likwo yee li yé makidig bôt ba nyoñ ni ñem wada i gwel ngim jam, i pot ngim jam i ke bisu. Hala wee ba ñôm ômsing bobasôna. Jon u nog le: di kenek a nkiiña béé. Hala wee bobasôna ba ntelep mut wada, ba yoñ njel. Ba nneebe bobasôna i jam li.
Yaônde, 25 mpuye 2013
Nkam Pondi Pondi
http//antoinepondipondi.blogspot.com