jeudi 3 novembre 2011

Liens vidéos

http://www.youtube.com/watch?v=TTTW0VeCcyI&list=PLB0B435068AB92479&feature=plpp_play_all

MANJEL MA KUNDE LOÑ


Ingéda u yé minkôm u nyéñ le u ba kunde. I jam li li mbat le u yi bog mahoñol moñ ni niñ yoñ inyuule kunde i ta ndigi bé likadba ndi kunde i yé i laa boñ mam ni wemede le we nyen u nkit hala.

Jam li bisu li yé ingéda u mbet i ane, u nlama yi le loñ i mbemb maboñog moñ ébes bipôdôl gwoñ. U nlama yi i mam ma nla hôla basal nwom, basal lébla, basal i iñgil. U nla boñ i nson unu longe ibale bo ndi ni nkwel, ibale bo ndi ni nyi yoñ makidig, ibale bo ndi ni nyi ôt mahoñol. Sañ ni ngéda gwon bi nla hôla nson unu le u séla longe.

Jam li yôhne ibaa li yé soso nson i mbéda le bakena ba yila mut wada ikété basal nwom, basal lébla, basal i iñgil. Mahoñol map, yi yap ni pék yap bi nlama tjama ni loñ yosôna yag liniñig jap. Loñ i nlama nôgda le i nhol inyuu i boñ le adna i ba ipôla bakena ni bon ba loñ.

Jam li yôhne iaa jon li i yi bagal i bôt ba nyéñ nseñ wap ni bôt ba nyéñ nseñ i ngandag bôt. Ane i nlama unda bon ba loñ le i ñat loñ ni kile i mbok mam le mut nyekinye a yep bañ ni jis li mbôngôô. Hikii man loñ a nlama bana longe malép ma nyo, mapubi i ndap yé, lap bisay hikii homa ngomin a yé, sukulu hikii homa ngomin a yé i ke bisu. Mam ma bi bôdle mana.

Jam li yôhne ina li yé i bot biiñgil inyuu i ôô éña, keilibog, nkuu mahop, nkuu bititii, kilog, nsinga i woo , sawô, matôa, puwene, bitamb, tôk, nwas, hikéñ, nkuleñ, ngaa, labinda, mapep, makôô ma matôa, lambe, nkoñ malép, nsinga i mapubi, léman, bol, boi makôô, baskô, tôtôs i ke bisu.

Lihat li isi (gôl, mpuma, mamuna, kalasin i ke bisu) li nlama bé nuñlana biloñ bi pe. Biiñgil bi loñ bi nlama gwélél lihat lini inyuule bon ba loñ ba nlama yi ôô bisélél bi yé nseñ inyuu loñ, hala a nti bon ba loñ nson ndi a hôlga ki bon ba loñ le ba kônde ki bana yi inyuule u yé u nômôl i jam u kônde bana yi. Di nlama helel lihat li hisi hés kikii bo gôl, sud, kakaô i ke bisu.

Bon ba loñ ba nlama sal bijek i nya i yé le bijek bini bi nhee bé diye i yunga. Nlélém ni linéñés bilém. Ndi ba nuñlag bijek gwap ni bilém gwap ni nkoñ hisi.

Bon ba loñ ba nlama yéñ le bilém gwap bi ti bo milik ni bo ba bañ mapanga ma milik. Bon ba loñ ba nlama ki yéñ i bañ maog map ndi ba nuñlag maog mana, milik mini ni mapanga ma milik ni nkoñ hisi.

I mam mana ma nlama hoo bôña ingéda bon ba loñ ba ngwés loñ yap ba mbet i ane inyuule bemnga bemnga a nteg bé yila mbom hitjo.

Bon ba loñ ba nlama yéñ i bana mambén ma yé nseñ inyuu loñ yap. Sukulu i nlama nom sôñ samal hala wee i mbôdôl i sôñ kondoñ i malak i sôñ hilônde. Noi i yé sondi ibaa. I mbus sukulu i mbôdôl ki i sôñ njéba i malak i nsôñ libui li ñyéé.

I pes i matibla, bon la loñ ba yéñ le mut a nla ba ngañngañ i mbus nwi mi na mi sukulu inyuu i mut a boñog matiba ma nkoñ. Nlélém inyuu bôdaa ba ngwélés bon. Hikii mut a nlama sal jôm li ngéñ i ngim kel dilo di samal i ngim sondi. Noi i yé sondi ibaa i ngim nwi.

Bon ba loñ ba nlama kôôba gwét. Hala wee ba nlama bañ jôl gwét keñi i ibot i nla nol 500.000 di bôt ngélé yada. Ba nlama ba kikii gwégwét man lôg Basangén a ba ke i jo gwét biloñ a yi bé biloñ bi ndi a yik makanda. Hikii man loñ a nlama ba kikii njanjañ i nkah too bininiñi.

Ingéda u ñôô bisélél gwoñ, u nsal bijek gwoñ ndi u nuñlag gwo ni nkoñ hisi, u mbana ngandag moni. Bakén ba moni nunu aga boñ le biloñ bipe bi kon loñ nan woñi inyuule i maange a bééga hikamba i nyik, nyen ngwo i noñ. U nogog ki le, mut moni a net nkaa lama.

I mam mana mon ma boñ le loñ yoñ i jôp i njel kunde. Hala a mbat banga hémle, suhul nyuu, ngandag mban ni libégés ngeñ inyuule i loñ i mbégés bé ngeñ i nhol bé. Yom u nlama tééda yo ini le loñ ipe i nla bé gwés loñ yoñ. Bôt ba kôba ba bé je ngandag tjobi, bitatam ni bikaï.

Yaônde, 15 dipos 2011

Nkam Pondi Pondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com

KOÑ I LÔLA I MAPANGA MA MONI


Ane i lingwañ li wim i nhôla i bôt ba gwé bigwel moo le moni wap a ti bo yéñe i lel balal ba ndamba. Jon hikii yom i gwé ndigi mahee kolbaga ni moni. Gwom kikii bo mbôô, sukulu, mayi ma mbog, lingwañ li isi, bihégél, nson wom i ke bisu bi nyila bisélél inya i yéle nson u nhee habé to yom nlélém ni tas minhat mi bôt ba nsaa ni minson ngomin a nlama sal. Inyuule ngomin a nwéhél nson wéé i pes i matibla, sukulu, linyuma, malép ma nyo i ke bisu. Likeneg lini jon ba nsébél le bôm i nkoñ isi hala wee moni ni mapanga ma moni mi nkéña nkoñ isi i nya i yéle, yéñe mapanga ma moni i nloo nsaa mut a nsal lébla ni ki le, dikuu di lamga ha mis map i bénge di nwas bibôm le gwon bi jéle dini dikuu.

Koñ i lôla i nlôl ni mahisna mana le nson u lébla u nlama bana mahee inyuule kuuge ndéñndéñ, nwahge ndéñndéñ,nkôô u pédi ni ki le, i mut a nsal a kôli ni nsaa i nla niñis nye. Jon u nog le, nkol ni môô i gwep.

Koñ i lôla i ta bé mandutu ma kôndbaha biloñ le i koñ i lôla nunu i nlôl i mam ma tihba ngim loñ tôbôtôbô ndi i ngwéé ni nseñ mapanga ma moni ma nkôhna ma ma nlel balal ba ndamba. I yé ndutu le loñ yada i laa yémbél i koñ i lôla i mapanga ma moni nunu inyuule u nlama yi libag li ane i lingwañ li wim. Ngandag biloñ i mbat bon ba loñ le bon ba saa mapil ma loñ hala a ñunda manôgla ma minhat mi bôt. Hala a ñunda ki inyuu kii biloñ gwobisôna bi nyi koñ i lôla nunu inyuule ñane loñ nyekinye a ngwés bé tole a nla bé tjél saa mapil ma loñ yéé tigale hyôñ hi nhañ bé i nkônô. Ndi u nlama yi ki le koñ i lôla nunu i ta ndigi bé i pes i nyunga ni i pes i mapanga ma moni, i yé yag i pes liôô bisélél. I bôt ba ñôô bisélél,ba nunul gwo ni nkoñ hisi wosôna.

Jon mbadga i yé le : imbee hikuu hi nkoñ hisi hi nla sék minwaa? inyuule lisal bijek ni ngandag lék bi yé bisañ bi bisu. Di ngi salak bijek kikii bôt ba kôba ndi ki bôt ba biloñ bipe ba nsal bijek ni mahôla ma bikei. Ba nsal ki ngim bijek bi ba nje bé. Bijek gwap bini ba njés gwo bilém, ba nyilis gwo belesin bi matôa i ke bisu. Jon lék i mbet ni nkoñ hisi.

Nteba u ntagbe habé i loñ yokiyo ni mbén ane i makiñ inyuule mut moni a net nkaa lama. U nogog ki le: i maange a bééga hikamba i nyik nyen ngwo i noñ. Lingwañ li wim li mapanga ma moni jon li nkena nkoñ hisi. Jon nson i bon ba loñ i yé i yéñ njel i ba ngwélés i loñ yap ni biloñ bi nôônga ni loñ yap. Bon ba loñ ba nla ba ngwélés ingéda ba tjél saa mapil ma loñ yap ingéda ba ôt sitok mapil inyuule mut a nje njék ndi mut a nje bé loñ. Bon ba loñ ba nlama suhul ngui dikuu di moni le nson dikuu di moni u ba nseñ inyuu bon ba loñ ni loñ yomede.

Di ôô bisélél bi bi tuga bé bés le di hép longe mbebi, le di je bilonge bi tjobi, bilonge bi bijek, bilonge bi nuga i ke bisu ndi di laa nuñul gwo ni nkoñ hisi.

Di waa bañ sélés baboña bés inyuu i yéñ maliga, i yéñ i mam ma tuga bés le di ba ngwélés inyuule yi yon i yé mut. Ingéda loñ i nlama saa pil wéé, minhat mi bôt mi nlama saa tas i lel bôt bape.

Pil i loñ i nlôl hee ? njee a nkôs nseñ ? lelaa bon ba loñ ba nlama gwélél pil i loñ ?

Yaônde, 05 biôôm 2011

Nkam pondipondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com

NGAND MABUMBUL MA GWôô


Bôt ba kôba ba bé sal gwôô i sôñ i aa i nwi. Bôt ba kôba ba bé yi le yôô i yé bijek bi lipém li keñi. Ba bé sal gwôô inyuule ba bé nôgda le niñ i ngwéé. Jon nson u bé séla i sôñ i aa. Bôt ba kôba ba bé sal gwôô inyuu i hoñol ni tééda le Hilôlômbi nyen a yé Ntohol.

Ingéda ba nsal gwôô i sôñ i aa, ba mbumbul gwo i sôñ maye sép tole i sôñ libui li ñyéé. Ndi i sôñ juem ba nla je gwôô. I gwôô bini bi ntomb i pes i yindi. I sôñ jôm ni yada gwôô bi ntomb i pes i ño. Jon maange a kal isañ nye niñ me i homa yôô.

Ngand mabumbul ma gwôô i yé soso ngand i base i sôkbok inyuule bôt ba kôba ba bé ti Hilôlômbi mayéga inyuu bilonge bi mam a mbôñôl bo. Jon Hilôlômbi a béé i ñem i hikii man mee.

Masoda ni nu a nkil i kokok.

Yaônde, 01 maye sép 2011

Nkam pondi pondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com