samedi 4 septembre 2010

liens vidéos

Cliquez sur les liens suivants pour les vidéos : http://www.youtube.com/view_play_list?p=09A84606D0F609BC

PELES

PELES

Di nla kobol i bug ini ni kal le hala a yé mut banga telepsép le u nla bé heñel libag jé, mahoñol mé ni njel bitek. Ba nyil mut peles liniñig jé, libogog jé li mam, litehge jé li mam, liyéñél jé li mbale i ke ni bisu. Mut peles a yé mut a téé sép le a ngwés bé le a hooba mahindi i niñ yé tole a pamna wonyu inyule a ta habé ndelel. Mut a nla yéñ le a ba peles. Hala a mbat mban, liyi yan ngim mam ni lisal nson njonog i ke bisu.

I mut a ngwés ba peles a ba bé kii nsola mut nu a gwé bé banga yi to banga pék. Hala a yé kimasoda le mut a yé peles. Hala wee ngi hihôha.

Yaônde, 22 hikañ 2010

Nkam Pondi Pondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com

MBOG

MBOG

Ingéda Basaa ba bi pam i NGOG-LITUBA, ba bi kahal bôl, ba pam i homa i yé le, mandap ma bikôkô ma yila ngandag. Hikii hi nkokongo ni i héé iyiyimba. I nduña i le yubda i ba bañ, le hikii hitéténa hi kodba ni gwom gwéé, nyen Basaa ba bi ték mbog, hala a yé le ba bog i mam ma yé nsandag. Ini bug le mbog i nlôl i bug ini le bog, hala wee litééda longe, hala wee li ôt mahoñol longe li ôdôg. Mbog i yé jimb li bambombog, mbog i yé ngéda (mbog kôba ni kwañ), mbog i yé loñ (mbog Bassa, mbog Bati, mbog Mpôô i ke bisu), mbog i yé mbañ, miñañ, yigil, matunga, likot masangô, minsogi, base, matibla i ke bisu.

Nseñ i mbog i yé kii? Yigil i mbog i gwé imbe nseñ?

Di bé lelaa yaani nu a bi tagbe? Di yé lelaa len ? Da ba laa yaani ? Mbog i nyibil bilap hala wee mam ma sôli, mbog i nyibil lap likañ i ke bisu. Lelaa di nlama nigil mbog Basaa? Di nlama nigil mbog Basaa miñañ, i mam di nléba ikété bikaat, ikété hisi, i mam di ntehe ni mis més i ke bisu. Di nlama nigil mbog Basaa ingéda di nigbe bambombog.

Mbog i yé môga imaa: mbog ndômbôl ni mbog bihégél. Mbog ndômbôl yon i yé le, ibale bo bambombog ba nkal le jam lini li bag haana, ndi hanano li nyila haana. Bambombog ba nla ki kal le i bag mabui ma bikai ndi a nyila bee bi likañ. Jon mut a nog le mbog ndômbôl i yé makidig bambombog ba nyoñ. Mbog i niiga bés njel i nke yag Hilôlômbi. I ntibil i bogog. Mbog i yé maliga ma ma yé ikété mapubi ma Hilôlômbi a bi ti kikii tik libag li man mee. Nu ni nu a yé man mee a leegege Hilôlômbi, a nlama emblem bog, a neebe biniigana bi mbog ni hémle gwo.

Mbog bihégél i yé mam Hilôlômbi a bi heg i bôdôl bi béé. Kikii malép ma tabé môô, lisege li tabé liboo, njok i tabé hiséé, ngii i tabé hisi, munlôm a tabé muda. Mbog bihégél yon i yé mañ. Jon mbog ndômbôl i nkiha kikii mbog bihégél i ñunda njal. Ibale bo, mbog ndômbôl i nkahal bagba njel ipe, man Basaa a ñunda le i jam li, li nla bé bôña kehikel. Hanyen kikii ihéga ibale bo a nkal le nlôm ñyéé, man a yé mag.

Kikii loñ yon i nkena mbog, mbog i nla kwo inyu ngandag manjom, ndi loñ i gwé ndigi pil le i nyodol mam i ke bisu, inyu hala nyen man Basaa a bi kélél le mbog i yé makwo ma ñyéé, mbog i kwog, mbog i nyodag.

Basôgôlsôgôl ba bi mal bog mbog Basaa. Ini mbog i nhol ni bilem bi man Basaa, ni makégél ba biloñ bipe. Ba sôñ le mbog i nimil bañ, bay é longe, bôda ni bôlôm. Mange a nlama nigil pom i nkok, amb tjandi, to sal i nkôm hi uu i pañ isañ, le mam mana ma nimil bañ. Jon i loñ Basaa, ingéda mam ma yé mbogog longe, ngim mut i nlama tad le ma yubda habañ. A ntad ni ngui i bi tiba nye le a nla sayap ibale bôt ba nôñôl i kokok, tole biog ibale ba njôp i njel yubda. I mut nu nyen a yé mbombog. Mbombog a nyi ndugi ligwéé li mbog, hala wee niñ i bôt ba kôba ni mbog yomede. Mbog yomede hala wee i mam Hilôlômbi a bi bog ipôla yé ni man mee. Mbombog a nkit mam ingéda bôt ba mpodog, ba podog, nyen a nsôg. Mbombog a yé mut maliga, mut gwéha, a njôp bé i jimb libe. Ingéda kôba a bé ki le, ibale bo ndi mbombog a mbep kena loñ, a nidba nyemede. Hala kikii mintjep mi yé ngandag ikété mbog Basaa, hikii ntej i gwé mut a yé ño ndi a gwé bé jôi li mbombog kikii ihéga i pes matibla u gwé bauum, i pes kokse bôt, ngéngé i ke bisu. Ndi i bôt bana bobasô ba yé isi i mbombog nu a bi tééda inyu loñ yosôna. Di gwé mbog mabui, mbog nkoda ntoñ, mbog bibañ, mbog lôg Mpôô.

Yom u nlama tééda, yo ini le, ba nkés bé mbog i ngii mbog. Hala wee hikii mbog i gwé méé mambén to matiñ. Hala a yé kimasoda le mut a nwas bé mbog yéé inyu i sambla mbog ipe. Jon i mut a nwas mbog yéé a nyila wañ mut.

Yaônde, 18 biôôm 1999

Nkam Pondi Pondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com

LIKÉÑ BOÑA WOÑ

LIKÉÑ BOÑA WOÑ

Boña nyen a nti oda. Jon i bug ini le boña i nlôl i bug ini le boñ. Boña a nla kon inyu ngandag manjom. Ndi mut a nla kéñ le boña wé a kon bañ ni ngim maboñog, ngim mahoñol i ke bisu. Boña a ñun kikii hikii yom i yé i niñ. Inyu hala nyen mut a nlama sélés boña wé. Hala we mut a nlama añ bikaat, a nlama kwel ni bilôg bi isañ, a nlama boma bôt bape ingéda a nke i ngim biboma i ke bisu. Mut a nlama béna je tjobi ni bikai. Mut a nlama bé yén homa wada, a nlama ke like li isi kikii ihéga, mut a nlama bé yét i nlel ntel wé, mut a nlama bénge mbôô i ñem wé i ke bisu. Mut a nlama bénge minkañ mi matjél. Liyot li yé libe. Tjél hiun ni jomol. Tjél yag nduña le ma boñ laa, ma bana kii, ma niñ laa i ke bisu.

Yaônde, 25 matjel 2010

Nkam Pondi Pondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com