lundi 6 juillet 2009

Lien

Désormais disponibles sur YOUTUBE mes vidéos à l'adresse suivante: http://www.youtube.com/view_play_list?p=D8DC1F56D172C86B

Mahee ma moni

Ba hémle yon i kôli ni konagoo i hilôlômbi

Ndip

Litila

Mbagi minsongi

MUT A BÉP WE NYIK, WEK U BÉP NYE NSAS I TÔÑ

Din la kobol i ngén ini ni kal le mut a mboñ we béba, yag we u timbhe nye béba. Hala wee mut a mboñ we béba jam, yag we u saa béba. Jon u npun. Hala wee u nsoman bé i mut nunu. U mbem bé le bôt tole bikéhene bi ntoñol i jam li bôña. U ntehe le i jam li li sôk ha. U mélés jo ha bitéé bilôñ. Ndi u hôya le ibale bo ndi bôt ba toñol i jam li ngwéla, i nla nene le we nyen u nsuu. Jon u nog le, me ngwés le mut a tôp, ndi me nwot. Hala wee u nsômbôl le mut a bôg a suu we, ndi waga unda nye njee u yé. B’a mut a nlama pun nyemede ? B’a mapuna ma yé ngim mbén le loñ i neebe ?
Yom mut a nlama yi, yo ini le, ibale mut a mboñ we man jam ndi u timbhe nye, u yi le, u nlama bemb basoso ba mam. Inyu hala nyen malép ma nyégle bé i ngii dikôa, yag mapuna ma nyégle bé i ñem i mut a yé ngwéles.
Hilôlômbi a nkal le nyetama nyen a kôli i pun. Jon mut a timbhe bañ béba mut a mboñ. Loñ yokiyo i neebe bé le mapuna ma yé ngim mbén. Jon ingéda mut a mboñ we béba, u soman nye. Bakéés ba wan, ba toñol ndi to ba nkokse i mut a mboñ we béba. I loñ i mbok mam mé, bon ba loñ ba nyi le mbén yon i ñane bôt bobasôna.

Yaônde, 13 hilônde 2009
Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi. blogspot.com

SÔKBÔK

Bôt ba kôba ba bé yéñ i yi jôi li nwet a bi tohol bo gwét ingéda ba bi solop i Ngog Lituda. Ba bé badba lelaa to ikété maséé, ndutu, manoodana, makon, njiiha, béba, longe i ke ni bisu ngim ngui, ngim yom ya ba i i nhôla bo, i i nkôm bé bo mbus, i i nti bo botñem le ba tabé botama, i i ñunda bo le niñ i ngi keneg ni bisu. I mam mana mon ma bi tinde bo i hémle le Hilôlômbi a ba ni bo, a yé ki ni bo i homa ba yé.

Liyééne li Hilôlômbi li tane ndigi bé i ndap bôt ba ñôñôl nye ndi ingéda ba nsoohe nye a nkôble bo. Yom yokiyo i nla bé yémbél Hilôlômbi. Jon base i bôt ba kôba i yé base i niñ le mut a nlama bé hoñol le ingéda ndutu i mpémél nye, wee Hilôlômbi a tabé ni nye. Mut a nlama bé ha i boña wé le ibale bo ngap yé i nla habé hôla nye ni i mam ma nkwél nye, wee niñ i mal nye. Inyu i boñ le loñ mee i bana liada ni Hilôlômbi, nyen bôt ba kôba ba bé kwee bon bôlôm. Yak Hilôlômbi, a ti bon ba mee mambén le ibale ba ngwélél mo, ba ba mingwélés, ba niñ longe niñ, ba téñés bé libag jap i ke ni bisu. Jon Hilôlômbi a bé i ñem i hikii man mee. Bôt ba kôba ba bé sébél bé jôi li Hilôlômbi yanga.

Yaônde, 06 hilônde 2009
Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi. blogspot.com

ÉÑA

Bôt ba kôba ba bé ba yoñ i ngog ini le bup. Ban ha yo ikété nkom i uu. Nhôô hié hi mboñ le bup i nyambi. I nyila juu li uu. I lole i nsune nyen ba ñôô ntjéñe hala wee ngim hibee.
Ingéda bup i nkônde nyambi, bup i nyila ndugi kei ndi i yila eña. Hala wee dibot di kei (Fe) di bag i bup di mbagla ni dibot di mbot mbuhi (c) i nya i yéle kei i gwé habé mbot mbuhi ngandag. Jon éña i yé yom i yé mbañag ni kei ni mbot mbuhi. I éña ini u nkôs, i yé yom i nlet, hala wee i gwé ngandag ngui le i nla bé hoo bugi. I éña ini nyen ba ñôô nkuleñ, nkwade, mpôs, lam ba nkolene mayéé, koo i litôwa, koo i hinuni hi bikei, bikwémbé bi maog ni bi bineene, sitima i mbegee kalasin, sitima i gwét i i njôp ikété lép, tôk, hikéñ, nwas, ñyaanga, nyen ba ñôñôl mandap ma ngii ma nlel mbôgôl méda i ke ni bisu.
Inyu i kéñ le éña i kôp bañ mañlét nyen ba nhô yo ni i yom ini le zinc. Ingéda éña i ngi légék nyen ba ntôle zinc.
U tééda le, inyu i kôhna éña, i nsômbla we le u yi ôt minsongi mi ngéda inyule mut a nla habé niñ makel mana ngi éña.

Yaônde, 01 matumb 2009
Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi. blogspot.com

B’A BÉBA I GWÉ NGIM NSEÑ?

Di nla kobol i bug ini le béba ni kal le hala a yé i boñ jam Hilôlômbi a nsônga tole i tjél boñ jam Hilôlômbi a ngwés.
Ingéda mut a mboñ béba, a yi le a sôk gwiya, a sôk bana kokse. Jon u nog le, u ke nyet ngwé, u hada njok i sumi. U nogog ki le, nu man a amb kuumba, a at boboñ i tiñi. Mut a nla ki boñ nyemede béba. Jon u nog le, u hogog, u tjagag kôô isi, wee u tjégél nyuu yoñ. Mu i njel ini nyen u nog ki le, nu man a ba téd libind jé, a hoñlag le a ntéd i jañan.
Mut a nla ba le a mboñ bé béba ndi a nson njonog. Mut a nla nog ndutu ki i yé le a mboñ bé béba. Jon u nog le, lisoñ jada li numbus nyo. Inyu hala nyen, béba kai, u kit bañ yo ndi u nup yo.
Mut telepsép a nla nog ndutu, a nla nson njonog. Hala a nkobla bé le a mboñ béba. Niñ i nkoñ biték i niiga bés le béba ni longe bi yé ikété niñ i mut. Mut telesép a nla kon, mut wé lihaa a nla wél nye, a nla kwo makékse i ke ni bisu. Mut telepsép a nyi le yom yokiyo i nla bé yémbél Bayemlikok. Jon a mbat Hilôlômbi mabadga, a nsoohe nye le a kônde ti nye banga hémle. Inyule man ka a noga hee, wee a mbada. Jon man mee a bé a yoñ ngind mañ, a leñ yo i ngii ndap le i kee i sôñ, hala wee a nti mam mé Hilôlômbi. I mbus hala, a nkéne i ngén ini le, nginda hibee i hi jek batôle. Hala wee mut a nla bé yémbél Hilôlômbi ibale bo u nti nye mam moñ inyule nyen a yé Bayemlikok. Hala wee u neebe i nigbene i tôl yé ni i ti nye bibégés. Jon Hilôlômbi a nkôble masoohe moñ ni njel Njombongo, le u kônde ba ni nye, le hémle yoñ i kônde nañ. Le u kon bañ woñi.
Yaônde, 14 hilônde 2009
Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi. blogspot.com

TÉM I TÉMÉG, HULUL HI HUULAG

Di nla kobol i ngén ini ni kal le u nlama yi mahoñol ma bôt ba kôba ndi to u nkônde yi yoñ. Di nla ki kobol i ngén ini ni kal le nson u kahal séla ni ngui. Hala wee u ntibil yi i jam u nlama boñ, jon u nyôs nyuu i boñ i jam li.
Mut a mal bé yi, jon to imbee ngéda, a nlama kônde nigil. Jon u nog le, yi i ngi kônde i nteg bé mal. Mut a nlama ndugi yi nyemede. Jon u nog le, a neg, wee u nôgôl likek joñ. Mut a nlama ki yi le, yi i yé ngandag mintén. Yi yon i nhôla we i bagal longe ni béba. Jon u nog le, yi i yé miño mi lép. Yi i nla lôl we ni i mam u ntehe. Jon u nog le, to u nyi bé pom pahge, u mbénge bé maô ma ngwo? Yi i nlôl, we maboñog moñ. Jon u nog le, hee u nlék, u nla bé hinoo. U nogog ki le, ñyéé i nke bé mañan matehe ngwé. Mu i njel i nyen u nog ki le, hee man a nlék we, u nhék bé boñ. Yi i yé bibôdle bi gwel mam. Ligwel mam li yé sôkbôk i yi. Lipamal li mboñ we le u mbana bé banga yi. Jon u nog le, me nyi me nyi, a laana nyañ. Jam li yé héhla li nla boñ we le u bana yi. Jon u nog le, u yik, u yik, li has ndigi we. I ndutu i mpémél we i nla ti we yi. Jon u nog le, ndutu yon i nti mut yi. Mut a nla bé yi i mam ma mbôña dilo di nlo to mam momasôna. Jon u nog le, mut a nyi bé bisu bi mbog. U nogog ki le, koo i ntôla bé bie bi lipan. Njôñ mut i nlôk bé mut a gwé yi. Jon u nog le, yii i nlôk bé litjee. Ingéda u nkal le u mboñ jam, u nyi inyu kii u mbôñol jo. Jon u nog le, ngwel ni yi. U nogog ki le, béba mbéé u nyil yo i ôk yoñ. Nson i boña u mpôna litém bee malép. Malép ma nene ndugi puye ndi i mbus ngim ngéda ma yiga pôp le pum. Jon yéñ ndi wa léba. Ibale bo u nwaa yéñ, wa léba bé. Inyule mahoñol mada ni mada, ma mpat bé. Jon u nog le, yén yada i mpat libadô.
Yaônde, 14 hilônde 2009
Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi. blogspot.com

MALÉP MA LOO I NJOK MON MA LAMB NJOK

Di nla kobol i ngén ini ni kal le i mam ma mpémél i ngim jam, mon maga hôla le i jam li, li bôña. Hala wee mut nyensôna a gwé ngim ngap. Jon mut a gwélél ngap yé le i ngap ini yon i nhôla nye i sal ngim nson, i boñ ngim mam i ke ni bisu. Inyu hala nyen mut a nlama bana mban ni i jam a mboñ. Jon u nog le, mban u nloo ngobog ndi ndutu u bat bé. Jon mut a nlama bé hôô moo i tôl ingéda bilôg bisañ bi nheñ ni mam ma niñ. A nlama bé ba mut yengi, lélés mut, wañ mut i ke ni bisu. Jon man mee a bi kéne i ngén ini le, saï nye ba kakdaga, weg u kakdaga, ba mal, weg u mal. Hala wee un bemb bañ mahôla le mon ma kahal niñis we tigale u nimis libag joñ li ngwélés. U pide bañ mut numpe to loñ ipe. U nlama sal bijek gwoñ, u nlama ôô bisélél gwoñ ni i njel ini le i mam ma mpérmél mu, mon maga hôla we le u bana bigwelmoo, le u ba bañ be hiyeyeba mut, le u ba kunde. U nlama bat mahôla inyu i mélés i yom u mbôdôl sal ni moo moñ, ni bigwel gwoñ bi moo i ke ni bisu. Inyu hala nyen u nlama sélés boña woñ, u nlama yéñ i bana soso soñnda, u nlama nyôs nyuu ni i jam u mboñ i ke ni bisu.

Mahoñol malam u mbana mon ma hôla we i yi gwel i jam u nhékda. Mut a nlama bé je bijek ibale bo ndi a nsal bé. I mut a tabé bôk a nlama bé ba mut njagi. I mut a yé ngwélés a nyi bégés ngeñ. A njôp bé biyôglô bi mam, a tabé mut nyôba i ke ni bisu. A nyi le niñ i yé sañ. Jon a nlama bé ke hilo le a mbemb mahôla ndi ki a gwé lihat li a nyi bé gwélél. A nlama nigil hikii kel inyu i boñ le a témb bañ ni mbus inyule yi yon i yé mut.
Yaônde, 10 hilônde 2009
Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi. blogspot.com

MUT A NYI BÉ BISU BI MBOG

Mbog i nyibil bilap hala wee mam ma sôli. Hala wee mbog i nhôla we i yi lelaa yom i sém i nke, lelaa yom i kaa i yé mbañag, lelaa yom i tel u nlama gwélél yo i ke ni bisu. Niñ i mut yon i mboñ nye le a mbat mambadga ma tihba niñ yé ni i gwom bi nkéña nye. Mbog i nhôla we i sal bijek gwoñ, i ôô bisélél gwoñ, i bañ bee gwoñ i ke ni bisu. Mbog i nhôla we i yi bok mahoñol moñ, i yi le sép i ñye, mbéñ i nsuu i ke ni bisu. Mbog i nhôla we i ti i mam ma ngwéla ngim ngobol, i yi toñol mam ma niñ u ntehe, ma u nog, ni ma u nhékda ni soñnda yoñ.

Mut a nla bé yi mam ma bôña dilo di nlo to mam mamasôna. Yon mut a nlama bana suhul nyu le a nla bé toñol ngim mam a ntehe, to mam a nog, to mam ma ma ngwéla. Hala a nlama bé tuga mut le a kônde yéñ. Inyule ibale bo ndi a nwaa yéñ, a nléba bé i mam a ngwés yi kikii ma nke, kikii a nlama ôô bisélél gwé to kikii a nlama sal bijek gwé ibale bo ndi a ngwés niñ longe niñ. Mut a nlama yéñ i bana mahoñol mape inyule yi i ngi kônde i nteg bé mal. Inyu hala nyen mut a nlama bana mban ni i jam a mboñ. Yon u nog le, mban u nloo ngobog ndi ndutu u bat bé.

Mut a nlama yi le niñ i yé sañ. Mbog i nhôla we i yi yéñ mam ma sôli ni i yi ti ndoñol. Ibale u ngwés niñ longe niñ, u nlama nigil mbog.



Yaônde, 22 hilônde 2009

Nkam Pondi Pondi
http://antoinepondipondi.blogspot.com

LIKON HILÔLÔMBI WOÑI

Ingéda mut a nkon Hilôlômbi woñi hala a nkobla le a mbégés Hilôlômbi, a ntééda ki mambén ma Hilôlômbi.

Libégés Hilôlômbi li nlôl i kété mut le a ngwés ba i pañ Hilôlômbi. A ngwés le ñem wé ni mahoñol mé bi kee yag Hilôlômbi. Hala a mboñ nye le a mbôdôl tehe gwéha i Hilôlômbi inyule mut a nyi bé nson u Hilôlômbi, nu a mboñ mam momasôna. Mut a nyi bé to ngaba Hilôlômbi a nti nye. Jon mut a nlama ti Hilôlômbi bisai ni lipém ingéda a mpahal libag li Nwet wé.

Litééda mambén ma Hilôlômbi hala wee u nkit le u ngwélél mo inyule pot ni boñ mam ma imaa. Jon u nyi ndugi mambén ma Hilôlômbi. U neebe i gwélél mambén ma inyule u ntehe le hala a yé ndak i mut. Inyule Hilôlômbi nyen a nti mut pék ni yi yosôna ingéda a nkon nye woñi. Hala a yé kimasoda le Batuupék a nhôya bé we inyule pék i mbuma ñañ. Pék i yé longe iloo ngui. Ingéda u ntééda mambén ma Hilôlômbi hala wee u ntat mo, hala wee u nhes le u nimis bañ mambén ma Hilôlômbi.

Likon Hilôlômbi woñi li yé li neebe ngim libag li niñ nyu mut a nhémle Hilôlômbi.

Yaônde, 21 hilônde 2009

Nkam Pondi Pondi

http://antoinepondipondi.blogspot.com